Buitengewone recensie boek over hoogbegaafdheid

Dit boek biedt een heel andere beschrijving van wat hoogbegaafdheid betekent dan de meeste boeken die we over dit onderwerp kennen, en juist daardoor is het verdiepend en waardevol, een krachtige omschrijving in één zin van Lia Jaeqx-van Tienen.

Deze recensie over mijn boek Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid publiceer ik in z’n geheel op mijn website. Het is voor mij heel waardevol dat een expert zoals Lia de moeite nam om zo grondig mijn boek te lezen en deze buitengewone recensie te schrijven. Overige recensies vind je hier:

Recensie van Lia Jaeqx-van Tienen, Verpleegkundig specialist GGZ

De recensie komt van mijn collega Lia Jaeqx – van Tienen, Verpleegkundig specialist GGZ, The Spotlights en mede-initiatiefnemer en voormalig voorzitter van het Landelijk Kennisnetwerk Psychiatrie en Hoogbegaafdheid, (LKPHB). 

Begin 2024 vroeg ik Lia of ik haar een boek mocht geven om te recenseren. Zij mailde terug dat ze het boek zelf wilde aanschaffen omdat ze niet in de verplichtende rol wilde komen van een verplichte recensie. Lia kocht zelf het boek en schreef de volgende objectieve recensie over.

Verschillende invalshoeken

Ik ben onder de indruk van de start en opbouw van het boek. Het is mooi gelaagd, eerlijk en genuanceerd.

Ik vind het knap hoe je zoveel verschillende relevante invalshoeken hebt aangeraakt en met elkaar in verband hebt gebracht – en dat allemaal in het licht van hoogbegaafdheid. Je schrijven komt op mij over als genuanceerd en eerlijk.

De verschillende verbanden (bijvoorbeeld die tussen hechting en persoonlijkheidsontwikkeling) heb ik al vaker met patiënten besproken, maar ik had nog niet eerder gezien dat deze zo helder bij elkaar werden gebracht in de bestaande literatuur over hoogbegaafdheid. Ik weet dat het voor patiënten heel helpend is dat dit nu ook ergens beschreven staat. Daarom verwijs ik hen vaak naar jouw boek.

Spannend

Soms vond ik het zelfs een beetje spannend hoeveel van mijn eigen visie ik terugzag in jouw woorden. Natuurlijk niet alles, maar op sommige punten komt het heel sterk overeen.

Dit boek biedt een heel andere beschrijving van wat hoogbegaafdheid betekent dan de meeste boeken die we over dit onderwerp kennen, en juist daardoor is het verdiepend en waardevol. Ik denk dat vooral de hoogbegaafde die dit pas later in zijn of haar leven ontdekte, zich hier enorm in zal herkennen.

Je probeert in je voorbeelden volgens mij wel alle leeftijdscategorieën aan te spreken, maar door jouw eigen verhalen denk ik dat vooral mensen boven de 35 zich er nog beter in herkennen dan jongere lezers – al zullen ook zij er veel in herkennen.

Kritische nootjes in de recensie

Een paar kleine kritische nootjes: hoewel ik vind dat je over het algemeen heel eerlijk en genuanceerd schrijft, zet je sommige zaken wat erg absoluut neer. Bijvoorbeeld als je spreekt over analytisch denken en de nadruk op negatieve intense emoties. Ik denk dat jij, net als ik, vooral mensen ziet die hier veel mee te maken hebben, maar er is natuurlijk ook een grote groep mensen die nauwelijks of nooit behoefte heeft aan behandeling of begeleiding. Zij zullen zich wellicht minder herkennen in wat jij beschrijft.

Daarnaast vul je soms iets te sterk in hoe iemand op een oefening zal reageren. Ik denk dat hier en daar iets meer ruimte voor variatie zou mogen zijn. Nu heb ik je al een aantal keer gesproken en weet ik dat jij die nuance en variatie wel degelijk ziet en voelt, dus mogelijk is dit vooral een gevolg van het schrijfproces – of misschien schat ik dat verkeerd in. 😉

Verdieping in addendum

Natuurlijk zouden bepaalde zaken nog verder verdiept kunnen worden, maar wellicht heb je dat in het addendum gedaan. Door de vele invalshoeken moest je ergens een keuze maken, anders zou het boek te dik worden, wat de leesbaarheid niet ten goede zou komen. Nu is de hoeveelheid informatie goed te overzien.

Toch doet dit geen afbreuk aan de waarde van het boek. Het is heel compleet en door vanuit hoogbegaafdheid zoveel verschillende theorieën te belichten, heb je een mooi, verdiepend en toch overzichtelijk geheel weten te creëren.

Voor wie is dit boek een aanrader?

Het boek is een aanrader voor collega’s en voor patiënten zelf. Door de vele opdrachten kan iemand er zelfstandig mee aan de slag. Ik denk wel dat het belangrijk is om af en toe pauzes in te lassen om de hoeveelheid informatie te laten bezinken en echt te doorvoelen.

Zo krijgt de lezer de tijd om jouw A en B (Acceptatie en Bewustwording) goed tot zich te laten komen.

Verhalen uit de praktijk

Ik vind het mooi hoe je de lezer uitnodigt om de opdrachten aan te gaan en daarbij ook uitleg geeft, zodat ze toegankelijk zijn. Jouw eigen verhalen en de praktijkverhalen van anderen staan echt in dienst van het boek. Ze brengen niet alleen de theorie, maar ook de oefeningen tot leven, wat vooral helpend is voor lezers die hier nog geen goed beeld bij hebben.

Daarnaast is het fijn dat je ook uitnodigt tot creatieve expressie. Ik vind de ECG-werkvorm heel fijn! Die ga ik zeker gebruiken. Hij doet me denken aan de Drop the Anchor-oefening van Russ Harris, maar dan nog eenvoudiger en daardoor makkelijker in te zetten.

Definitie hoogbegaafdheid

Op bladzijde 119 geef je een prachtige definitie die voor mij de spijker op zijn kop slaat:

Ook de beschrijving van ACT vind ik erg goed gedaan. Zonder de pijlers heel schools te benoemen, verwerk je ze op een natuurlijke manier in je verhaal en de opdrachten. Je informatie is ook heel actueel, bijvoorbeeld met de recentere kijk op ‘het zelf’ die je hebt beschreven.

Door het hele boek heen werk je al met oefeningen, waardoor de lezer als het ware wordt opgewarmd voor het laatste deel, waarin je de oefeningen nog verder bij elkaar brengt. Dat is een krachtige opbouw! Handig gedaan: eerst veel theorie met een paar oefeningen, en vervolgens bouw je de hoeveelheid oefeningen op terwijl de theorie langzaam minder prominent aanwezig wordt.

Dank voor deze buitengewone recensie!

Lia, dank je wel voor de tijd en moeite die je in het schrijven van deze recensie schreef.

Ben jij als lezer benieuwd wie de schrijver van de recensie: Lia is? Bekijk dan hier haar website The Spotlights.