Denken: kracht of last voor hoogbegaafde volwassenen

Hoogbegaafde denken

Herken je dat je als hoogbegaafde soms maar blijft denken en denken en denken…..?

  • Ik voel me een vreemde eend in de bijt 
  • Ik sluit mezelf maar af, dan heeft niemand last van me.
  • Ik snap niet dat anderen mij niet begrijpen en mij te snel of ongestructureerd vinden praten.

Je voelt dat er, bijna dwingend, van binnenuit een intense drang is om iets in de wereld te zetten, maar het lukt je niet om de juiste acties in te zetten.

Je blijft maar malen over het wat en hoe, en alle details trekken in je gedachten aan je voorbij. Je hebt het gevoel dat je stil blijft staan en dat door je passiviteit het leven aan je voorbij trekt.
Dat zorgt ervoor dat je gaat twijfelen, een laag zelfbeeld ontwikkelt en steeds meer moeite moet doen om vanuit flow in actie te komen. Dat is bij tijd en wijle een ontzettend machteloos en eenzaam gevoel.

Hoogbegaafde volwassenen kunnen blijven denken… 

Hoogbegaafde volwassenen hebben een sterke metacognitie. Metacognitie bestaat onder andere uit:

  • praktisch denken
  • analytisch denken
  • kritisch denken
  • creatief denken
  • etc.

Analytisch denken maakt je menselijk en creëert samenhang en betekenis tussen de buitenwereld (de ervaringen die je op verschillende momenten en plaatsen opdoet) en jouw binnenwereld (je gevoelens en gedachten). Het is een mix van gedachtes, gevoelens, emoties en een lichaam (brein). Je herkent onderstaande gedachten vast wel.

Wat als

  • ik geen werk en inkomen meer heb, want ik heb het gevoel dat ik niet meer pas in mijn huidige werkomgeving
  • ik me ziek moet melden omdat het écht niet meer gaat
  • mijn contract niet verlengd wordt omdat ik bij eenvoudige dingen toch hulp nodig heb.

Je kunt er dagen- en nachtenlang over piekeren. Het lijkt net een ellenlange vergadering die ook nog eens uitloopt. En je kunt het, soms heel begrijpelijk, niet stoppen.

Hoe komt het dat hoogbegaafde volwassenen kunnen blijven denken

Hoogbegaafde volwassenen verwerken informatie, en reageren anders en sneller dan anderen. Ze zijn op deze punten anders dan niet hoogbegaafde mensen.

Zoals eerder gezegd: hoogbegaafde mensen hebben een sterke metacognitie. Dat is een groot talent, want zelfreflectie brengt je verder.

Tegelijkertijd kan het ook een enorme last zijn, want zoals elke kwaliteit een valkuil heeft, zo heeft ook een sterke metacognitie ook een valkuil. Het kan zomaar zijn dat je als té zakelijk wordt bestempeld, ook omdat je graag direct ter zake komt en niet van ‘praatjes pot’ houdt. Dit kan resulteren in faalangst en een lage eigenwaarde, wat veel stress geeft.

Zorg ervoor dat je deze stress vermijdt, want het analytisch denken werkt het beste wanneer we rustig, ontspannen en geconcentreerd zijn.

Realiseer je dat de meeste mensen niet zijn zoals jij. Zij denken en beleven zaken anders, dat is nu eenmaal een feit. De uitdaging is om te kijken waar beide werelden elkaar kunnen raken en van dienst kunnen zijn. Het mooiste is als je elkaar vindt vanuit verwondering, en niet vanuit frustratie.

Pixabay

Gevolgen van blijven denken

Blijven denken kan grote gevolgen voor je lichamelijke welbevinden hebben. Je staat, door teveel prikkeling van het grote analytisch vermogen, minder open voor emoties (die je de weg wijzen) en nieuwe ideeën. Je maakt ook meer kans op verschillende ziektes en kunt bijvoorbeeld moeite met afvallen hebben.

Door sterke metacognitie en een groot analytisch vermogen is ook het moeilijk om in een ‘bewustzijnsstaat’ te komen. Dat klinkt misschien zweverig, maar als je zelfbewust, stille tijd kunt nemen zodat je kunt zijn wie je bent, maak je de ware verbinding met de essentie in jezelf. Door ‘onbewust’ bewust te zijn, is er ruimte voor veranderingen.

Wanneer je zo bewust stilstaat in het moment, dan ben je in staat om niet meer vanuit je hoofd of eigen mening, maar vanuit je emoties en lichaam te handelen. Dit geeft een enorme rust en mildheid naar jezelf en je bereikt meer dan je ooit had kunnen denken.

Er is goed nieuws: voelen en zijn in de stilte, is te leren en ontwikkelen.

Stoppen met denken lukt niet

Je zult nooit kunnen stoppen met denken. Gedachten blijven komen en gaan. Stoppen met denken is ook niet nodig. Maar je niet meer laten belemmeren door het vele denken geeft meer vrijheid dan te blijven denken en reflecteren. 

Je kunt écht loskomen van steeds maar weer terugkerende gedachten.

Dat begint met stil zijn en stille tijd. Momenten creëren waarin je steeds terugkerende malende gedachten gaat herkennen. Observeer die denkpatronen eens objectief. Dan ga je jouw denkpatronen vanuit een ander perspectief zien. Deze microvaardigheden helpen je al.

De Acceptance and Commitment Training (ACT) is een bewezen psychologische methode die bij hoogbegaafde volwassenen goed werkt, om meer van een afstand naar je gedachten en hun invloed te gaan kijken. Het helpt om zelfbewust te gaan kiezen wat je, vanuit je persoonlijke waarden, met je leven wilt.

Vertrouwde denkpatronen

Van nature willen we het liefst onze oude denkpatronen vasthouden. Deze zijn nl. al honderden keren bekrachtigd. En ook al is het negatieve bekrachtiging, het voelt vertrouwd.

Behandel die intrinsieke behoeften om te veel na te denken, met vriendelijkheid. Erken jouw drang om te veel na te denken en wees mild naar jezelf.  

Er zijn honderden definities van mildheid

Maar eenvoudig gezegd: mildheid is:

  • Jezelf respectvol behandelen met vriendelijkheid, zachtheid en zorgzaamheid.
  • Een real-time beslissing die je neemt zonder belang te hechten aan de uitkomst.
  • De keuze die je maakt om ruimte te maken voor ongemakkelijke gedachten, gevoelens, driften en sensaties.

Hoogbegaafde volwassenen blijven denken over denken

Veel hoogbegaafde volwassenen gaan de strijd aan met de drang om te blijven denken. Helaas…. we zullen nooit slimmer worden door alleen maar na te denken over ons denken.

Erkenning geven aan het feit dat we het moeilijk hebben, dat we klem komen te zitten door de drang om te blijven denken en in ons hoofd te leven, is veel verstandiger dan het aangaan van de strijd. 

Tips om niet meer te strijden tegen het vele denken

Een eenvoudig advies: Wanneer je de neiging opmerkt om te blijven denken – of je nu aan het autorijden bent, een stuk pure chocolade eet, een glas whisky drinkt of met je partner van een etentje geniet: 

  • haal diep adem,
  • verander even van houding,
  • til je schouders op 
  • en zeg dan tegen jezelf iets in de trant van: “ik heb het nu moeilijk, dit is moeilijk.”

De sleutel tot het beoefenen van mildheid is, om te erkennen dat je op de momenten dat je worstelt met je steeds maar terugkerende denkpatronen, de beslissing nemen om vriendelijk en zachtaardig richting jezelf te reageren.

Hoe kan je stoppen met het hoogbegaafde denken

Als je jouw terugkerende gedachtenpatronen nu eens vergelijkt met je beste vriend. Zou jij dan die vriend niet serieus nemen en voor de gek houden? Hoe zou je dan tegen hem reageren?  

Misschien zeg je dingen als: “rustig aan joh, laten we nu eerst eens rustig die innerlijke drang bekijken. Ik begrijp je vriend, je hebt het moeilijk. Maar laten we nu gewoon eens mild zijn, we hoeven nu niet meteen te stoppen met denken.”

Wanneer je leert om de innerlijke drang tot blijven denken en reflecteren, met mildheid onder ogen te gaan zien, leer je ook om van -in je hoofd, naar leven in het hier en nu- te gaan. Je bent dan niet langer bezig bent met het proberen om je denken te beheersen of met meer nog meer nadenken op jouw denkpatronen te reageren.

Wil jij ook leren om minder in beslag genomen te worden door je denken? Wil je gaan leven vanuit je gevoel? En je denken als kracht, en niet als blokkade te leren zien?

Maak een afspraak voor een oriëntatiegesprek om te zien of we een professionele klik hebben en om te ontdekken wat ik voor je kan doen.

Wil je hoogbegaafdheid als verrijking zien? Investeer in coaching. Hoe? 

error: Helaas, je kunt deze tekst niet kopiëren

Wacht even! Ik heb nog wat voor je

Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid Larinda Bok

Als je je wilt verdiepen in de zelfbeeld- en persoonlijkheidsontwikkeling van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid, zelf betekenis wilt geven aan je leven of als je hulpverlener bent en je cliënten meer wilt leren over hoogbegaafdheid, dan is dit boek een waardevol instrument.