Als je vaak mismatchervaringen meemaakte, kunnen deze gaan stapelen, wat veel stress geeft. En elke keer is zo’n ervaring een druppel in de emmer waardoor het geheel traumatisch kan worden. Het kan zijn dat daardoor je zenuwstelsel gevoeliger is afgesteld waardoor je sneller stress ervaart en richting een burn-out gaat.
Hechting en stress
Een mismatchervaring is een situatie waarbij er geen fit is tussen het kind/de volwassene en zijn omgeving. Als je veel van dit soort ervaringen meemaakt draagt dit bij aan een onveilige hechting. Dat is een kwalijke zaak want een veilige hechting, daarmee bedoel ik dat je je geliefd, gezien en erkend voelt, draagt eraan bij dat je stress goed kan hanteren.
Als je door bijvoorbeeld de mismatchervaring door hoogbegaafdheid, op jonge leeftijd al veel stress ervaart, zie je dat terug in de ontwikkeling van je hersenen en stressreacties van je lichaam. Dit legt de basis voor bepaalde klachten, gedragingen en patronen.
De combinatie tussen mismatchervaring, hechting en hoogbegaafdheid wordt niet door veel coaches en psychologen gelegd. Dit hoor ik steeds vaker terug. Ik ken ook geen boeken met deze kennis.
Wil je daar meer over lezen, dan adviseer ik je mijn boek Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid te lezen. In het addendum van 187 pagina’s ga ik nog dieper op dit thema in. Je vindt de inhoudsopgaves van het boek en addendum onder de roze knop.
Geen hulp willen vragen
Doordat je je altijd anders voelde, ontmoette je weinig anderen die jou begrepen. Dat voelde heel alleen en zorgde ervoor dat je ook leerde dat je alles alleen moet doen. Met een beetje geluk had je nog een broer of zus met wie je kon sparren over wat je voelde. Maar als je in klas en je gezin geen gelijkgestemden had, stond je voor je gevoel echt alleen in het leven.
Als er dan een moment in je leven komt dat je het niet meer zelf kan fixen en je moet om hulp vragen, is dat ontzettend moeilijk. Je loopt tegen je grenzen aan en hebt groot risico op burn-out.
Grenzen aangeven
Ik spreek veel volwassenen die zich, om maar ‘gewoon te zijn’ en niet op te vallen, aanpasten aan wat ze dachten dat er van hen verwacht werd. Ze hebben nooit geleerd hun grenzen aan te geven. Ze durven ook niet te vertrouwen op hun eigen beslissingen en hebben de neiging om alles te controleren waardoor het lijkt of ze op safe gaan.
Fotocredits: Pixaby, Engin_Akyurt
Onveilige hechting en stress
Ook op volwassen leeftijd heeft een onveilige hechting gevolgen voor het omgaan met stress, angst en paniek. Je stresssysteem pikt het signaal van een schijnbaar onveilige situatie op maar heeft onvoldoende receptoren om het signaal juist te interpreteren. Er wordt veel cortisol aangemaakt en die verhoging kan ervoor zorgen dat je hyperalert bent en 24/7 aanstaat.
Stressverwerking en een onveilige hechting
Omdat je hersenen de stress niet goed kunnen verwerken stapelen de stressreacties zich op in je lichaam. Je bent aan het overleven. Ook krijg je fysieke klachten en mentaal gaat het ook niet goed met je. Je concentratie neemt af en je gaat zwart-wit denken. Het continu alert zijn om te overleven in een ‘onveilige’ wereld kost veel energie.
Overleven bij onveilige hechting
Door je overlevingsstrategie ga je je nog meer aanpassen. Of je gaat juist vechten, vluchten of je verstijft; waardoor je helemaal niet meer in actie kan komen, je lichaam gaat op slot. Je rent keihard de afgrond van een burn-out in. Dit komt vaak doordat je niet naar je lichaamssignalen luistert. Je verliest de verbinding met je lichaam omdat je jouw gevoel (deels) afsluit en vanuit je hoofd gaat redeneren.
Je eigen pad wordt hierdoor mistig want door alleen maar praten en redeneren kan je je gevoel niet volgen. En juist je intuïtie is via je gevoelssysteem de navigatie richting je drijfveren en talenten. Om de controle over je leven weer terug te krijgen is het belangrijk om terug te gaan naar je lichaam. Als je weer kan voelen krijg je weer toegang tot je navigatie. Wat voel je? Wat heb je nodig om weer rust te ervaren in je lichaam?
Ik maak graag online kennis met je om samen te ontdekken wat jou helpt om een burn-out te voorkomen en te ontdekken hoe je weer uit het diepe dal opklimt.
Vijf tips om stress te verminderen bij onveilige hechting
- Ken je hechtingsstijl en wees je bewust van de valkuilen.
- Vind passende hulp, denk aan een collega, coach of vriend of vriendin om mee te praten.
- Ga uit je hoofd en luister naar je lichaam.
- Investeer in gesprekken met een professional die jou in relatie tot hechting en hoogbegaafdheid begrijpt.
- Geef je grenzen aan als er iets aan je wordt gevraagd. Een kleine oefening vind je hierna: ‘Stel jezelf onderstaande vragen met de klemtoon op het vetgedrukte woord.’