Menu
Laat het idee dat het leven altijd een feest is en dat je altijd een gelukkig leven hoort te hebben los. Want laten we eerlijk zijn, als hoogbegaafde volwassene kan je veel complexe zaken aan, dat kost je weinig moeite. Maar soms kan de complexiteit van hoogbegaafd zijn je ook enorm in de weg zitten. Dit stappenplan leert je een aantal ACT vaardigheden toe te passen.
Hoogbegaafden kunnen veel rationaliseren. Niet alles kan je wegrationaliseren. Uit ervaring weet ik dat het leven vrolijker wordt als je de dingen die zich tegen je lijken te keren in je leven accepteert. Ik zeg niet dat dit makkelijk is, maar het kan écht. Hier vind je zes stappen om ACT vaardigheden toe te passen.
De eerste stap op weg naar acceptatie is de bewustwording dat het leven niet altijd een feest is en je niet alles onder controle hebt.
Stel dat je het probleem van het niet geaccepteerd krijgen van jouw procesverbeterplan, of het niet vinden van de ware liefde, of het steeds maar vastlopen in je werk, als gewichtheffen ziet. Hoe zwaar op een schaal van honderd weegt jouw probleem?
En, wees eens eerlijk tegen jezelf, voel eens hoe zwaar, op een schaal van honderd jouw gevecht tegen het probleem voor jou weegt?
Wat kost je meer energie? Het omhoog houden van je probleem of je gevecht?
De ervaring met deze oefening leert dat ongeveer veertig procent van de cliënten het gewicht bij het probleem zelf legt, en zestig procent bij het gevecht. Sommigen ervaren het gevecht zelfs als driekwart van het totaal.
Eigenlijk is dat logisch. Want als jij niet zo intens betrokken bij de organisatie was, als je niet jouw goed geanalyseerde verbeterproces had gepresenteerd was er helemaal geen probleem. Of als je steeds vastloopt in je werk, erover blijft malen en niet de best passende acties onderneemt, blijft je probleem bestaan.
Misschien ben je opvoed met het motto: ‘niet opgeven maar doorzetten’. Dit motto helpt je om steeds andere manieren te bedenken om mensen te overtuigen in de hoop dat het toch een keertje lukt (waarmee je steeds weer teleurgesteld wordt). Je blijft maar malen over de gemiste kansen voor de organisatie (terwijl de organisatie al lang jouw procesverbeterplan vergeten is).
Het gevecht dat je aangaat komt ook door de negatieve gevoelens van teleurstelling en afwijzing die je niet wilt ervaren. Het liefst wil je gewoon boos zijn en keihard schreeuwen dat het allemaal sukkels zijn en dat ze naar jou moeten luisteren.
Stap 2 is: maak even pas op de plaats en stop met vechten of vluchten. Het kost je alleen maar energie en vermoeit je maar het lost niets op. Even afstand nemen door stil te staan helpt. Als je tegen een bore out aanzit kan het lastig zijn om afstand te nemen omdat je niet weet wat helpt. En toch adviseer ik vaak: blijf in beweging maar sta ook af en toe even stil om te ervaren wat er komt.
Die negatieve gedachten en gevoelens mogen er gewoon zijn. Je mag je boos en verdrietig voelen, als het leven tegenzit. De vraag is eigenlijk: kun je, zonder ervan weg te lopen of je gedachten en gevoelens niet te erkennen die gedachten en gevoelens toelaten?
Mag je van jezelf even gefrustreerd en kwaad zijn? Mag je de angst en onzekerheid voelen dat een volgend verbeterproject weer niet geaccepteerd gaat worden en je baan op de tocht staat?
Regelmatig voel ik het zo gemakkelijk klinken als ik tegen mijn cliënten zeg: “verdriet en andere gevoelens laten zich niet wegduwen, ervaar die pijn, teleurstelling en het gemis maar.”
Want ik weet, ook uit eigen ervaring, dat het toelaten van die gevoelens confronterend, pijnlijk en lastig is. Maar tegelijkertijd weet ik ook dat het enorm kan opluchten om het gevecht niet meer aan te hoeven gaan. Want frustratie, onzekerheid en verdriet willen er gewoon zijn en laten zich niet wegduwen.
Maak het jezelf op dagen waarop je een gevecht ervaart gemakkelijk. Ga de gevoelens niet uit de weg maar ga er even naast zitten en omarm ze.
De vierde stap brengt je naar bereidheid. Een belangrijke voorwaarde om een ACT traject te laten slagen is de bereidheid om het verdrietige en pijnlijke deel in je leven te accepteren. Wat gebeurd is, is gebeurd, dat kunnen we niet veranderen. De manier waarop jij met tegenslagen, frustratie, gemis, pijn en verdriet omgaat, is écht te veranderen.
Ik leer je jouw problemen bestaansrecht te geven in je leven. Problemen horen bij het leven, en hebben je, of je wilt of niet, gevormd. Door eerlijk naar jezelf te zijn en ruimte te maken voor problemen en te accepteren dat dit is wie jij bent, is de meest zinvolle stap in een traject.
Je kunt pas echt verder als je het idee dat het anders zou moeten zijn kunt loslaten en accepteert wat er is.
Wanneer je het probleem een plaats in je leven hebt gegeven hoeft het probleem je leven niet te bepalen of te blokkeren. Ik gun jou van harte het vrije gevoel dat je, ondanks dat je problemen hebt, toch een zinvol leven hebt.
Denk nu niet dat ik een perfect of ideaal leven heb. Dat zeker niet (bovendien…. wat is perfect, wat is ideaal?). Maar ik kan wel dankbaar verder met de dingen die dichtbij mij staan. Ik heb een leidraad voor mijn waardevolle leven gevonden.
Weet je wat jij belangrijk in je leven vindt en wat jouw leidraad in je leven is? Wat helpt jou om de stap te zetten om weer verder te kunnen?
Na het volgen van een ACT programma kun je nog steeds autonoom, intens en sensitief in het leven staan. Maar door te accepteren waar jij zo intens betrokken bij bent, en waar je tegelijkertijd zoveel weerstand, tegenslag, verdriet of pijn ervaart en daarmee om leert te gaan, kan jij je pad vervolgen.
Commitment aan datgene wat jij echt belangrijk vindt in je leven, denk aan verbondenheid, transparantie, eerlijkheid, rust of diepgaande gesprekken is de laatste stap in het ACT proces.
Eigenlijk is het resultaat van een ACT programma voor hoogbegaafde volwassenen met de kenmerken van hoogbegaafdheid in één zin te vatten: ‘Je mag voelen wat je voelt en laat je leiden door datgene wat dichtbij je hart ligt.’
Hier vind je drie fantastische ACT oefeningen uit het ACT programma.
Wil je hoogbegaafdheid als verrijking zien? Investeer in coaching. Hoe?
Larinda Bok
Corlaerstraat 24
3863 ZD Nijkerk
Hoogbegaafd& jezelf blijven
© Hoogbegaafdexpert | website door Buro Staal
Als je je wilt verdiepen in de zelfbeeld- en persoonlijkheidsontwikkeling van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid, zelf betekenis wilt geven aan je leven of als je hulpverlener bent en je cliënten meer wilt leren over hoogbegaafdheid, dan is dit boek een waardevol instrument.