Menu
Omgaan met dingen die tegenzitten is een vaardigheid die je kunt leren. In dit blog lees je enkele oefeningen uit de Acceptance And Commitment Therapy (ACT).
Vaardigheden vragen oefening…. Daar sta je dan, bovenop een berg. Je overziet de omgeving, hoogten diepten, rivieren of juist droge vlakten….. Wat je ziet lijkt misschien wel op je leven. Ik vind het fijn om regelmatig terug te kijken, me te bezinnen waar ik nu sta en hoe ik verder wil in de toekomst. Dat vraagt tijd en verstillen. In mijn boek Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid vind je in het door mij ontworpen ABC voor een vrij & betekenisvol leven een flink aantal oefeningen en werkvormen om jou hierbij te helpen. Want in de ACT therapie ga je aan de slag met veel thuisoefeningen. (We gaan geen rollenspellen doen want dat voelt zo nep, daar houden mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid niet zo van).
Je leert in een ACT programma uit je comfortzone te stappen. Zo moest ik tijdens de ACT opleiding douchen met een pak yoghurt en gaan ervaren wat dit met mij en mijn gedachten doet. Je denkt vast: wat vreemd! Maar probeer het eens! Je zult zien dat er heel wat overtuigingen naar boven komen die je los mag laten als je in de douchecabine stapt.
Overigens heb ik de yoghurt oefening niet gedaan, voor mij zou dit geen out of mijn comfortzone actie zijn. Ik heb op LinkedIn een bericht geplaatst met een (voor mijn doen) gek plaatje. Waarbij ik een verhaal vertelde dat ook ik, al ben ik over het algemeen rustig en beheerst nu toch écht boos was over iets onrechtvaardigs wat mij gebeurde.
Mijn onderliggende boodschap was: ‘laat boosheid er zijn, maak je er niet te druk om. Boosheid hoort ook bij het leven en wees compassievol voor jezelf.’
Voor mij was het spannend hoe men op deze afbeelding zou reageren. En die reacties vielen alles mee. Sommigen vonden het een leuke, humoristische en passende afbeelding. Maar de meeste lezers zeiden er niets van en reageerden alleen inhoudelijk op het bericht.
Mijn onderliggende overtuiging was: ‘zouden de mensen mij nog wel serieus nemen als ik zo’n getekend plaatje van mezelf in een serieus bericht op LinkedIn plaats?’
In de ACT opleiding heb ik onderzocht waar deze overtuiging vandaan komt en geleerd deze gedachte in een ander perspectief te zetten en………. je gelooft het niet: nu kan ik er zelfs om lachen en zou ik het een andere keer weer doen. Waarvan acte met de afbeelding in dit blog.
Uit je comfortzone gaan kan iets heel kleins zijn. Denk aan
Wees creatief en bedenk wat voor jou uit je comfortzone is en ga eens ervaren wat dit met je doet. Ga op ontdekkingsreis welke regels en overtuigingen er aan ten grondslag liggen en welke invloed deze in je leven hebben.
Wil je eens kennismaken om te ontdekken hoe ik jou kan helpen hoe jij kunt gaan bereiken wat je diep van binnen eigenlijk al heel lang wilt? Maak een afspraak voor een kennismakingssessie.
Kan het zijn dat jij van jezelf heel veel moet? Word je dan eens bewust hoe vaak je ‘altijd’ of ‘moeten’ zegt. Dit zijn kernwoorden waar jij jezelf een enorme druk mee oplegt. Ten diepste liggen er aan je gedachten allerlei regels en overtuigingen ten grondslag.
Houd eens een regelboekje bij met alle regels die jij (door iemand anders, de juf van vroeger, de pesters uit je klas of je moeder (moeders kunnen er namelijk ook wat van…..) jezelf hebt opgelegd.
Deze regels komen voort uit het gegeven dat je iets probeert te vermijden of te controleren. (Als je nu heel eerlijk naar jezelf en je regels kijkt, kan je er vast niet omheen dat dit ook op jou van toepassing is).
Bespreek en toets je regelboekje met je ACT- therapeut of coach en je gaat zien dat je leven vanaf dat moment anders, lichter en vrijer wordt.
Heb jij ook de ervaring dat, als je bewust je gedachten, gevoelens en gedrag wilt controleren dit een evenredige sterke tegenreactie geeft? Het lijkt wel op het weggooien van een boemerang: hoe harder je gooit, hoe harder hij daarna ook weer tegen je hoofd aanvliegt.
De meeste mensen die dit lezen voelen diep van binnen dat dit klopt. Maar hoe komt het nu dat we zó geneigd zijn controle uit te oefenen, terwijl we heel goed weten dat dit eigenlijk niet of zelfs averechts werkt?
Dit komt door de manier waarop we leren wat we wel en niet moeten doen en waarop we oorzaak- gevolg relaties leggen. Dit houdt je klein en keert zich tegen je.
De belangrijkste oorzaak voor de meeste psychische problemen is het geloof dat je zwak, slecht, dom, slap, waardeloos of niet goed genoeg bent. Door dit geloof denk je dat je regels en controle nodig hebt om jouw ‘slechte ik’ in toom te houden, zodat je geen domme of gevaarlijke dingen doet.
Het gevolg is dat je vroeg of laat niet aan die veel te strenge en onrealistische regels voldoet, waardoor je negatieve geloof juist wordt bevestigd.
Omdat je verwoede pogingen je gedachten, gevoelens en gedrag te controleren niet werken, concludeer je opnieuw dat je zwak, slecht, dom, slap, waardeloos of niet goed genoeg bent. Zie hier hoe het negatieve geloof in jezelf zich op deze manier versterkt.
Stel je voor dat je de bestuurder bent van een bus die op weg is naar plaatsen die symbool staan voor je waarden, doelen en dromen. Naast je in de bus zit je grootste angst, bijvoorbeeld de angst om te falen, om afgewezen te worden, of de angst voor een paniekaanval.
Stel je eens de volgende vragen:
En het blijft niet bij die ene angst. Achter je zitten nog een paar andere passagiers, die zich bemoeien met de keuzes die je probeert te maken. Al deze passagiers staan symbool voor de gedachten in je hoofd.
Al die mensen in de bus bemoeien zich overal mee en wát je ook doet, je doet het nooit goed.
Is dit herkenbaar als je naar de stemmen in je hoofd luistert? Is er een angst die altijd naast je zit op je weg, en zijn er allerlei stemmen die van alles roepen?
Wat als je naar iedereen zou luisteren. Hoe zou je reis verlopen als je linksaf en rechtsaf zou gaan, rechtdoor en achteruit, hard en zacht? Je zou waarschijnlijk verward stil blijven staan met je bus. Is dit vergelijkbaar met de verlamming die je soms in je hoofd ervaart?
Mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid hebben een grote metacognitie. Zij kunnen enorm goed denken over hun denken. Tegelijkertijd kan de complexiteit van het leven en de wereld hen verwarren en weten ze niet hoe ze de regie over hun eigen leven kunnen (her)pakken.
De moraal van dit verhaal is: jij bent de bestuurder. Er is maar één stuur in de bus en dat heb jij in handen. Wat de passagiers vooral doen, is heel hard roepen. Zelfs je grootste angst bepaalt niet welke richting jij op gaat. Dit gebeurt alleen als je denkt dat die angst de bestuurder is. Toch is dit niet zo. Als je bereid bent om je grootste angst naast je en de andere passagiers achter je te laten schreeuwen en mopperen, dan kun je vervolgens zelf je eigen richting bepalen. Deze ACT oefening en de busmetafoor helpt je een stukje op weg.
Ik help je graag bij het onder ogen zien van je angst en je leven zodanig in te richten, dat jij een leven leidt vanuit jouw persoonlijke waarden, de dingen die dichtbij jouw hart liggen. Neem contact op voor een kennismakingsgesprek waar we jouw behoeften en de mogelijkheden te bespreken.
Bij een ACT programma ontvang je mijn boek: ‘Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid‘. Je vindt in dit boek het ABC dat je helpt om een vrij en betekenisvol leven te gaan leven. Bovenstaande oefeningen zijn een voorbeeld van de vele werkvormen en oefeningen uit het boek.
Wil je in een korte en krachtige infographic weten hoe ACT werkt? Dat lees je hier: infographic ACT.
Met dank aan Gijs Jansen voor het ruimhartig delen van alle content op de ACT website.
Wil je hoogbegaafdheid als verrijking zien? Investeer in coaching. Hoe?
Larinda Bok
Corlaerstraat 24
3863 ZD Nijkerk
Hoogbegaafd& jezelf blijven
© Hoogbegaafdexpert | website door Buro Staal
Als je je wilt verdiepen in de zelfbeeld- en persoonlijkheidsontwikkeling van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid, zelf betekenis wilt geven aan je leven of als je hulpverlener bent en je cliënten meer wilt leren over hoogbegaafdheid, dan is dit boek een waardevol instrument.