Jezelf met hoogbegaafdheid identificeren kan soms als een coming out-proces voelen. Hoogbegaafdheid blijft een ongemakkelijk onderwerp. Hoe het ontdekkingsproces van hoogbegaafdheid werkt lees je in dit blog. Onderaan dit blog kan je een checklist downloaden voor het maken van bewuste keuzes en hoe je het meeste uit hoogbegaafdheid kunt halen.
Persoonlijke ontwikkeling is een levenslang proces. Je kunt tegelijkertijd met verschillende thema’s bezig zijn. Deze thema’s kunnen zich in verschillende fases bevinden.
Een fijn model om dit proces te begrijpen is het model van Maslow. Maslow onderscheidt vier fasen in het zich eigen maken van nieuwe inzichten, kennis, vaardigheden of competenties.
Door deze fasen te kennen, begrijp je beter hoe je jezelf leert kennen en hoe het komt dat sommige dingen makkelijker gaan dan andere. Ik neem je mee in het voorbeeld van Marco.
Marco voelde zich van jongs af aan anders. Hij wist jaren niet waardoor dat kwam en stelde zich vragen als: “wat is er met mij aan de hand, waarom beleef ik alles zo anders en intens?”
Daarom blijft hij op internet lezen, vindt video’s en blogs die hem triggeren. Maar de vraag wat het dan is wat hem zo anders maakt, blijft hem bezig houden. Marco voelt zich erg eenzaam, hij is onbewust onbekwaam.
In de coming out fase bewust onbekwaam weet je dat er iets met je is. Je vermoedt dat je hoogbegaafd bent en je wordt je bewust dat je persoonskenmerken van hoogbegaafd hebt. Dan ga je op zoek naar erkenning en herkenning. Je zoekt rolmodellen en hoop.
Het perspectief word je steeds duidelijker: je ziet meer wat er anders is aan jou in vergelijking met de mensen om je heen en je gaat zien hoe de ander jou ziet. Er kunnen in deze fase ook tranen en een schok van herkenning komen. Daarnaast ontstaan er een ‘aha- momenten’, een gevoel van opluchting en het vooruitzicht op een nieuw pad.
Dit coming out bewustwordingsproces (bewust onbekwaam) kan ook rouw en verdriet teweeg brengen. Je kan je slachtoffer gaan voelen.
Ik ken een flink aantal mensen die zich herkennen in kenmerken van hoogbegaafdheid en die op zoek gaan naar hulp. Zij willen graag coaching bij hoogbegaafdheid.
Ze ervaren een innerlijke drang om het meeste uit hun leven te halen en hun potentie ten volle te gaan benutten. Zij zijn benieuwd waar nu hun échte innerlijke kracht ligt en hoe zij deze ten volle uit kunnen leven.
Het ontdekkingsproces verloopt bij iedereen anders. Bij velen voelt de eerste keer dat zij tegen anderen benoemen dat ze mogelijk hoogbegaafd zijn als een coming out. Een soort valse schaamte en onzekerheid overvalt hen en ze gebruiken omzichtige woorden. Heel begrijpelijk allemaal, want het is nogal wat om jezelf zomaar hoogbegaafd te gaan noemen.
Het stellen van een diagnose hoogbegaafdheid, ik spreek liever van identificatie van hoogbegaafdheid omdat hoogbegaafdheid geen ziekte is, vraagt maatwerk. Een coach met kennis over hoogbegaafdheid kan je hierbij helpen.
Het is altijd belangrijk om de hele context van iemand mee te nemen in het identificatieproces. Bij de identificatie zet ik, naast dynamische meerfactorenmodellen, een TMA talenten analyse in.
Met diepgaande onderzoeken, vragen en gesprekken leer ik mijn cliënten hoe zij vol zelfvertrouwen hoogbegaafdheid kunnen herkennen, erkennen en gaan omarmen.
Zij ontdekken hoe zij hun grote mate van uniciteit en hun innerlijke kracht in hun professionele en persoonlijke leven kunnen laten excelleren.
De persoonskenmerken van hoogbegaafdheid gaan een leven lang mee. Je wordt ermee geboren én hoogbegaafdheid kan erfelijk zijn. Veel volwassenen met kenmerken van hoogbegaafdheid hebben zich hun hele leven aangepast om maar niet op te vallen, geprobeerd om erbij te horen, om ‘normaal’ te zijn. Het proces om je niet meer aan te passen vraagt om gedragsverandering en verandering van je gedachtenspinsels. Dat kan een intens proces zijn dat tijd en oefening vraagt. Maar: het is te doen en als je bereid bent om een nieuwe start te maken gaat het je lukken! De coming out periode is een ontdekkingsreis die tijd nodig heeft en die levenslang doorgaat, maar die wel steeds stabieler wordt. Tot in hoge ouderdom leer je nog nieuwe dingen over jezelf in relatie met hoogbegaafdheid.
De bewustwording van hoogbegaafdheid draagt bij aan de vorming van een realistisch zelfbeeld en je identiteit. Je gaat in de fase ‘bewust bekwaam’ een proces van een positieve identiteitsontwikkeling in.
In deze fase word je steeds leergieriger. Krijg je nooit genoeg van boeken lezen, podcasts luisteren. Dit geeft je steeds meer inzicht in de voordelen en nadelen die samenhangen met hoogbegaafde persoonskenmerken. Ik merk dat in deze fase mijn boek Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid bijdraagt aan een grote verdiepingsslag in iemands leven.
Het boek helpt je om inzicht en grip te krijgen op de nadelen en hoe je kunt profiteren van de positieve persoonskenmerken van hoogbegaafdheid. Je ontdekt in mijn boek wat JIJ belangrijk vind in je leven en welke eerste stappen je kan zetten. In deze fase neem je de regie over je eigen leven en geluk, ga je jouw potentieel benutten. Dat doe je gedreven en ambitieus.
Dit is een spannend proces. Want hoe anderen reageren is best belangrijk voor je. We identificeren ons in relaties met anderen. Daarom een belangrijke tip: ‘vind een coach die je begrijpt en die zelf geen issues met hoogbegaafdheid heeft.’
In deze fase ga je uitproberen hoe mensen op je coming out proces reageren. Relaties kunnen veranderen als gevolg van jouw bewustwording van hoogbegaafdheid en omdat jij je niet meer aan anderen aan wilt passen.
In deze fase maak je bewuste keuzes. Je kiest er bewust voor om je potentieel te ontdekken en te kiezen voor persoonlijke groei. Deze fase voelt vaak energiek en als thuiskomen bij jezelf.
Je ontwikkelt competenties om completer in de wereld te functioneren. En je wilt dat jouw drive, nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen worden gewaardeerd.
Je maakt belangrijke keuzes en je carrière, opleidingen en relaties houd je tegen het licht. Dit is een intens proces. Want diep van binnen kan je je soms enorm gefrustreerd voelen waarom mensen je niet snappen. Waarom alles zo traag gaat. Waarom niet iedereen dezelfde drive en visie als jij heeft. In deze fase leer je hiermee om te gaan. Je ontdekt hoe je kan afstemmen op anderen en mild naar jezelf te zijn en hoe je milder naar anderen kan worden.
Als fase drie goed verloopt, dan zie je acceptatie van wie je bent en een omarming van de persoonskenmerken van hoogbegaafdheid. Je gaat meer handelen vanuit je authenticiteit en je persoonlijke waarden. Dit is een mooie ontwikkeling voor autonome mensen! Door steeds meer jezelf te zijn benut je de positieve en krachtige kanten van hoogbegaafdheid.
Geef dit proces de tijd er ruimte want vanaf deze fase kan het heel snel gaan om met eventuele begeleiding de juiste stappen in je leven te nemen zodat je zingeving ervaart door betekenisgeving.
De intensiteit van het zoeken naar kennis en informatie over het omgaan met hoogbegaafdheid neemt ook af. Je neemt hoogbegaafdheid op in je identiteit, zonder jezelf ermee te identificeren. Het is een deel van je persoonlijkheid, evenals je blauwe of bruine ogen hebt en net zoals je haarkleur.
Dit zorgt ervoor dat je meer vanuit zelfvertrouwen, ruimte en vrijheid gaat leven. En dan heb je ook weer energie voor nieuwe uitdagingen waardoor jij je blij en gelukkig voelt met wie je bent.
Aan het benoemen van het coming out proces en het label hoogbegaafdheid heb je geen behoefte meer. Je hoeft het ook niet zo nodig te benoemen. Je bent zoals je bent en dat is oké. Als iemand zo’n fase bereikt, gaan mijn ogen glimmen.
Marco, die op zoek was naar de oorzaak van zijn anders voelen, doorliep ook deze coming out fases. Een paar maanden trokken we samen op in 1 op 1 coaching. Op de laatste dag zei hij: ’toen ik hier kwam, had ik nooit kunnen denken dat ik nu zo’n vrij en krachtig gevoel zou hebben. Weliswaar is dit in een paar maanden tijd ontstaan. Terugkijkend is dat wel heel snel gegaan’.
Onder de roze button vind je een checklist met de ontwikkelingsfasen van hoogbegaafdheid. Noteer eerst voor jezelf in welke coming out fase jij zit en daarna wat dit jou kost en ook wat het je brengt. Schrijf ook eens op waar jij voor kiest. Wat vind jij belangrijk in je leven?
Ik wens je veel inzicht in het ontdekkingsproces van hoogbegaafdheid.
Door de unieke persoonskenmerken van hoogbegaafdheid volledig te omarmen kan je zijn wie je bent.
Wil je hoogbegaafdheid als verrijking zien? Investeer in coaching. Hoe?
Larinda Bok
Corlaerstraat 24
3863 ZD Nijkerk
Hoogbegaafd& jezelf blijven
© Hoogbegaafdexpert | website door Buro Staal
Als je je wilt verdiepen in de zelfbeeld- en persoonlijkheidsontwikkeling van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid, zelf betekenis wilt geven aan je leven of als je hulpverlener bent en je cliënten meer wilt leren over hoogbegaafdheid, dan is dit boek een waardevol instrument.