Menu
Hoe je ouders met familiegeheimen of traumatische gebeurtenissen in hun leven omgaan, dat beïnvloedt jou. In mijn praktijk worden regelmatig familiegeheimen gedeeld, ik heb gemerkt dat de impact van een familiegeheim regelmatig wordt onderschat.
Dit blog is een bloemlezing uit de literatuur en verheldert enigszins de oorsprong en het mechanisme van familiegeheimen.
Elke familie heeft een verhaal, maar niet elke familie heeft een familiegeheim. Een familiegeheim bestaat vaak uit het niet uitgesprokene in het leven.
Het kan iets zijn rond een schaamtelijke, pijnlijke gebeurtenis die te gevoelig is en angstvallig verzwegen wordt. Het niet uitspreken van iets, maakt het echter niet afwezig.
Freud gaat er in zijn theorie vanuit dat het niet uitgesprokene aanwezig is in het onbewuste en zich regelmatig zal aandienen. Het niet uitspreken wordt een geheim met een psychische en relationele component.
Een familiegeheim ontwikkelt zich vaak rond
kortom alles wat te maken heeft met de afstamming van een subject (Ancelin-Schützenberger, 1998, p. 59).
De meeste verzwegen onderwerpen (inclusief hun gevoelens, gedragingen en herinneringen) worden binnen families van generatie op generatie overgedragen.
Ouders willen hun kinderen de details van hun trauma’s besparen en partners en kinderen zwijgen over hun familiegeheim, om te voorkomen dat hun geheim in de generaties door wordt gegeven.
Echter, de onzichtbare familiebanden zijn zo sterk dat individuen vaak een hoge prijs betalen. Dit kan resulteren in onverwerkte verliesgevoelens- en ervaringen.
Familieleden verzwijgen een geheim omdat
In coaching van hoogbegaafde volwassenen komen regelmatig de gevolgen van niet uitgesproken familiegeheimen naar voren. Het is verhelderend te kunnen duiden waar bepaald gedrag vandaan komt. In een vertrouwde sfeer, waar het beroepsgeheim uiterst serieus genomen wordt, is er ruimte om te delen wat vaak onuitgesproken blijft.
Tijdens de tweede wereldoorlog werden naar schatting zes miljoen joden vermoord in een gruwelijke en systematisch georganiseerde genocide (Van IJzendoorn, 2002). Na afloop waren er nog nauwelijks Joods-Europese families te vinden waarvan de familiale structuur intact was gebleven (Jucovy, 1983, p. 16).
De maatschappij was in 1945 bezig met het likken van de oorlogswonden waardoor er nauwelijks aandacht en erkenning voor de overlevenden en hun rouwproces was. De maatschappij wilde ook niet herinnerd worden aan de zwarte bladzijde in haar geschiedenis.
Het gevolg was een massaal zwijgen.
Ook de therapeutische wereld zweeg. Zij zwegen over de symptomen van het overlevingssyndroom zoals:
Deze symptomen vindt men trouwens ook nog terug bij kinderen en zelfs kleinkinderen.
De oorlogsslachtoffers hadden geen woorden om hun leed te beschrijven waardoor ze hun ervaringen niet konden verwerken. Zij wilden de ervaringen het liefst diep begraven en zij beschermden hun kinderen overmatig. Zij probeerden hen alle leed en trauma’s te besparen.
Hoogbegaafde mensen hebben een sterke metacognitie. Daaronder verstaan we het vermogen om op onze gedachten te reflecteren en ons gedrag te evalueren. Kortgezegd: ‘het vermogen om te denken over nadenken’. Dit reflecteren kan ontaarden in gepieker en blijven steken in (negatieve) gedachten of het kan als kracht ingezet worden om van ervaringen te leren en zo te groeien in (levens)ervaring.
Wanneer hoogbegaafde mensen nadenken over wat er in hun familie gebeurd kan zijn, in bijvoorbeeld de oorlog, kunnen ze, wanneer zij een sterke metacognitie hebben, heel snel het geheim willen detecteren, analyseren en oplossen.
Echter een familiegeheim laat zich niet zomaar aan de oppervlakte brengen. Een familiegeheim vraagt veiligheid, persoonlijke aandacht en een vertrouwensbasis. Wanneer hieraan voldaan is, kan met de nodige voorzichtigheid, stap voor stap, en op het tempo van de geheimhouder het familiegeheim ontrafeld worden. Snelheid bij het analyseren van- en spreken over familiegeheimen, is een grote valkuil van hoogbegaafde mensen.
Dit blog is nummer één in een serie van drie. Hierboven zijn ingrijpende zaken beschreven. Wellicht roept dit blog intense emoties bij je op of wil je doorpraten over wat je bezig houdt. Weet dat we samen op zoek kunnen gaan hoe jij kunt omgaan met datgene wat enorm veel pijn in je leven doet.
In deze serie over familiegeheimen lees je het tweede blog over familiegeheimen door de generaties heen, door op de volgende link te klikken: Blog 2: Familiegeheimen door de generaties heen.
Lees meer over hoe traumatische gebeurtenissen en familiegeheimen ook hoogbegaafden raken. Klik op de volgende link: Trauma en familiegeheimen raken ook hoogbegaafde volwassenen.
Ancelin Schűtzenberger, A. (1998). The Ancestor syndrome. London: Routledge.
Jucovy, M.E. (1983). Children of the Holocaust: A Symposium. The effects of the Holocaust on the second generation: Psychoanalytic Studies. The American Journal of Social Psychiatry III, 1, 15-20.
Van IJzendoorn, M. H. (2002). Drie Generaties Holocaust: over gehechtheid, trauma en veerkracht. Tijdschrift voor psychotherapie, 28 (3), 183-204.
Wil je hoogbegaafdheid als verrijking zien? Investeer in coaching. Hoe?
Larinda Bok
Corlaerstraat 24
3863 ZD Nijkerk
Hoogbegaafd& jezelf blijven
© Hoogbegaafdexpert | website door Buro Staal
Als je je wilt verdiepen in de zelfbeeld- en persoonlijkheidsontwikkeling van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid, zelf betekenis wilt geven aan je leven of als je hulpverlener bent en je cliënten meer wilt leren over hoogbegaafdheid, dan is dit boek een waardevol instrument.