Serie familiegeheimen in generaties deel 2

De erfenis van familiegeheimen kan niet te verklaren emoties en sensaties oproepen. Generaties lang werken familiegeheimen ongemerkt door. En tóch is er mee te leven. Een veilige omgeving, waar mensen zich geliefd, competent voelen en gesteund worden zorgt voor minder lichamelijke en geestelijke aandoeningen.

Hoogbegaafdheid en familiegeheimen

Hoogbegaafde mensen beleven situaties en ervaringen vaak heel intens. Zij denken en voelen op meerdere lagen. Dat kan, onder andere, komen doordat prikkels, gebeurtenissen en ervaringen dubbel zo hard binnenkomen omdat het prikkelfilter minder goed werkt.

In dit kader wil ik aandacht vragen voor hoogsensitiviteit. 87% van de hoogbegaafde mensen is hoogsensitief (Zie blog: hoogsensitief en hoogbegaafd, is er een relatie). Wanneer je meer kennis hebt over jezelf en je bewust wordt van je hoogsensitiviteit, leer je jouw eigen processen en die van anderen beter begrijpen. Het geeft je ook meer inzicht in het doorvoelen van gebeurtenissen en het ervaren van familiegeheimen.

Daarnaast spelen bij veel hoogbegaafde volwassenen ook een sterke metacognitie mee in het ervaren van- en de coping bij familiegeheimen. Ook denken zij diep na over existentiële zaken (familiegeheimen raken ook existentiële thema’s).

Familiegeheimen door generaties heen

Pas in 1966 komen psychologen en artsen voor de eerste keer in aanraking met tweedegeneratieproblematiek (Danieli, 1998). Zoals we nu weten is er spraken van derde- en vierde generatie oorlogstrauma’s.

Psychiater Tisseron (1996) spreekt bij 

• de eerste generatie over het onuitspreekbare, men wil er niet meer over spreken,
• in de tweede generatie over het onnoembare, het kind merkt dat er iets niet klopt maar kan er de vinger niet op leggen,
• in de derde generatie over het ondenkbare, er worden niet te verklaren sensaties, emoties of beelden waargenomen die onbekend overkomen. De ouder met het familiegeheim is een vertekende spiegel voor het kind. 

De erfenis van familiegeheimen door de generaties heen

Een kind van twee eerdere generaties ontvangt bovendien een erfenis.

De bewustwording van de begrippen onuitspreekbare, onnoembare en ondenkbare maakt veel zaken duidelijk. Familiegeheimen zorgen echter voor trauma’s. En trauma’s worden op een emotionele en talige manier verwerkt.

De impact van taal

Taal heeft een enorme impact op iemands identiteit, zelfbeeld en persoonlijke ontwikkeling. De pijn van het niet uitgesproken familiegeheim en het lijden mag erkend worden. Stilstaan bij de pijn heelt, en er zijn manieren om het lijden te verzachten, ja zelfs weg te nemen. Taal is daar een krachtige hulpbron bij.

De causale rol van tegenspoed in de kindertijd dient serieus genomen te worden. Klinisch gezien is de eerste stap, te vragen naar gebeurtenissen in de kindertijd (Read et al., 2007).

In de coaching laat ik de cliënt meestal een levenspanorama maken. Dat is helpend en brengt issues én persoonlijke kracht in beeld. Dit levenspanorama doornemen met iemand die ervoor geleerd heeft de juiste vragen te stellen en de juiste interpretaties te maken geeft inzicht en toekomstperspectief.

Ruimte geven aan het verwerken van familiegeheimen van generaties

Durf jij stil te staan bij de emotionele of fysieke pijn? Mag het er zijn of probeer je alles wat je bezig houdt weg te stoppen?

Wat gebeurt er als je iets heel groots in een klein doosje probeert te proppen? Mag je moeilijke dingen ruimte geven? Of vind je dat je eigenlijk toch helemaal niet mag klagen of jezelf aanstellen. Gewoon flink zijn en doorzetten.

Van mij mag je dat allemaal vinden. De vraag is alleen: als je zo bezig bent, krijg je dan wat je wilt hebben? Vaak lopen moeilijke dingen alleen maar meer blauwe plekken op door ze in het te kleine doosje te proppen.

Hoe druk ben jij met het in een te klein doosje stoppen van je problemen? Mag er ook ruimte komen voor wat er is? 

Oefening voor familiegeheimen uit generaties

Maak drie keer per dag contact met het huidige moment: 

• Welke gedachten zijn er?
• Welke emoties?
• Wat kun je allemaal in je lichaam voelen?

Word je bewust van je ademhaling en volg deze een tijdje. Gaat je brein met je op de loop? Gewoon opnieuw beginnen en kom weer terug bij je ademhaling.

• Breid je aandacht uit van je ademhaling naar je lichaam, de geluiden en de ruimte waar je in bent. Ervaar wat er is, en wees in het moment.

• Noteer de inzichten en ervaringen in een persoonlijk notitieboekje.

Wees compassievol en geef jezelf de ruimte

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen die zich geliefd, competent, veilig en gesteund voelen, weinig lichamelijke en geestelijke aandoeningen hebben (Mrazek et al., 1996).

Leven met een familiegeheim kan ook een betekenisvol leven zijn. Want wanneer iemand vanuit persoonlijke waarden ruimte geeft aan de pijn, ontstaat zelfcompassie en compassie voor anderen. Wanneer iemand niet meer van anderen afhankelijk is voor eigenwaarde en zich geliefd en gesteund voelt, zorgt dit voor transformerende groei en een waardevol leven. Hoe je dat kunt bereiken, is te leren. Neem contact met mij op als je hier meer over wilt weten.

Lees hier het eerste blog: de samenvatting uit literatuur over familiegeheimen.

Lees hier deel 3: trauma en familiegeheimen raakt ook hoogbegaafde volwassenen.

Bronvermelding

Mrazek, J., Haggerty, R. J., Reiss, D., & Price, R. H. (1996). Revolutions and Counterrevolutions in Prevention. American Psychologist, 1130–1133.

Read, J., Hammersley, P., & Rudegeair, T. (2007). Why, when and how to ask about childhood abuse. Advances in Psychiatric Treatment, 13(2), 101–110. https://doi.org/10.1192/apt.bp.106.002840

Tisseron, S. (1996). Secrets de famille –mode d’emploi (quand et comment faut-il en parler?), Paris : Editions Ramsay.