7 tips voor partner van mensen met een burn-out

Burn-out raakt ons als mens in alles wat we doen en in de kern van wie we zijn en ook onze partner en de mensen om ons heen. Ik werd gevraag om tips voor partners van mensen met een burn-out. Nadat ik deze op papier had gezet dacht ik: ‘ik schrijf er een blog over, dan is die informatie voor veel meer mensen beschikbaar’.

Chronische Stressklachten en burn-out

Stressklachten en burn-out hebben grote impact op ons leven. Niet alleen nu, maar ook voor de toekomst. Het is essentieel om je bewust te zijn dat een burn-out een proces is.

• Het begint met het stoppen van de roofbouw.
• Daarna kan gewerkt worden aan fysiek en psychisch herstel en het aanvullen van de reserves die opgeraakt zijn.
• Dan moet je ook de balans weer vinden tussen inspanning en ontspanning en moet je weer vitaal worden.
• Ik stel met mijn cliënten een zelfzorgplan op om bij een eventuele terugval op terug te kunnen grijpen. Want alleen een gezond zelfmanagement zorgt ervoor dat je duurzaam herstelt.

Tijdens het herstelproces zie ik niet zelden dat mensen zich heroriënteren op de toekomst. Ze laten een analyse van hun talenten maken met een TMA Talentenanalyse, klik op de link voor voorbeeldrapporten.

Partner van iemand met een burn-out

Een burn-out geeft vaak inzichten die er daarvoor nog niet waren. En dat vraagt veel van degene die opgebrand is, maar ook van diens partner. Als partner van iemand met kenmerken van hoogbegaafdheid heb je vaak al meer te verduren dan een gemiddeld stel. De intensiteit, emotionaliteit en meer van de kenmerken van hoogbegaafdheid zoals ik die in mijn boek beschrijf verrijken jullie leven, maar kunnen ook ontzettend lastig zijn.

Mijn boek Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid wordt ook door partners van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid of ouders van hoogbegaafde kinderen gewaardeerd. Ik hoor regelmatig: ‘nu begrijp ik hoe zij/hij voelt en denkt. Wat helpend zijn deze inzichten.’ Mijn boek onderscheidt zich van andere boeken omdat het de complexe materie van overprikkelbaarheden en het persoonlijk ontwikkelproces van hoogbegaafden makkelijk leesbaar beschrijft.

Tweedeling: zingeving en bio-psychosociale aspecten van burn-out

Burn-out gaat over zingeving en betekenisgeving. Dit zijn naast de bio-psychosociale aspecten in ons leven, fundamentele dimensies om samen met de levenslessen anders naar ons leven te kijken en het anders in te richten. Lees je als partner ook in wat een burn-out daadwerkelijk doet in het brein en lijf. Dat helpt de klachten (en het herstelproces) begrijpen en accepteren. Een deskundige burn-out hulpverlener heeft veel literatuur beschikbaar om te delen met cliënten en diens partner.

Degene die burn-out is denkt na over kwesties als:

• Waarom leef ik?
• Wat voor vriend/familielid wil ik zijn?
• Hoe zie ik de relatie met mijn partner, wat waardeer ik en wat heb ik zelf nodig? Is geven en ontvangen in onze relatie in balans?
• Wat geeft betekenis aan mijn leven?
• Hoe hard wil ik werken?

Een tweedeling in het leven voor en na een burn-out

Tijdens het roofbouwproces voor de burn-out is het leven gericht op de toekomst ten koste van het hier en nu. Uit het harde werken worden eigenwaarde en bevrediging gehaald met hoge ambities en eisen. Na het stoppen van de roofbouw verandert de visie fundamenteel op werk en leven.

De inzichten die ontstaan tijdens het herstelproces beklijven en:

• Iemand kijkt anders naar het leven.
• Stelt andere prioriteiten.
• En vooral: werkt minder hard.
• Is minder streng voor zichzelf.

Fotocredits: Pixabay StockSnap 2024

Hoe help je jouw partner met een burn-out?

Jij kan een grote steun zijn voor jouw partner met een burn-out. Maar soms kan dit ingewikkeld zijn. Je vraagt je wellicht af hoe je jouw geliefde in deze periode kan steunen. Wat kan je beter wel en wat beter niet doen? Wat zeg je tegen iemand met een burn-out?

Het kan lastig zijn om te bepalen hoe je iemand met een burn-out het beste helpt. Je partner heeft weinig energie om iets voor jou terug te doen. Het is belangrijk dat je beseft dat dit komt door de burn-out. De vermoeidheid en zijn/haar gedrag zegt niets over jou. Want ondanks dat iemand jouw steun misschien niet lijkt te waarderen, is deze zeker wel van toegevoegde waarde. 

Deze 7 tips helpen partners van mensen met een burn-out

1. Accepteer de situatie zoals deze is.
2. Het herstel van een burn-out kan lang duren. Ga niet pushen, maar steun je geliefde in deze periode van herstel.
3. Veroordeel niet. Zeg nooit dat het iemands eigen schuld is en neem klachten serieus. Iemand veroordelen lost niets op en geeft de ander alleen maar een onprettig gevoel. Toon begrip, ook al is dat soms lastig en vraagt het geduld.
4. Blijf in contact. Zorg dat je met elkaar blijft praten. Laat merken dat de ander bij jou terecht kan en sta open in het gesprek. Wees voorzichtig met adviezen en tips. En wees open. Zeg het als je niet goed weet wat je moet zeggen. Zeg ook dat je de ander wel graag de ruimte biedt voor een gesprek. Iemand met een burn-out is niet helemaal zichzelf. Verwacht dan ook dat de reactie die je krijgt op wat je zegt anders dan normaal zal zijn. Iemand kan heel emotioneel worden of juist alleen maar korte antwoorden geven. Ook kan het voor iemand met een burn-out lastig zijn om zich te concentreren op een gesprek. 
5. Vraag waar je mee kan helpen. Als je een burn-out hebt kunnen dagelijkse klusjes je (te) veel energie kosten. Neem niet uit jezelf klusjes over, maar overleg samen wat gewenst en passend is. Let er wel op dat je zelf niet te veel hooi op je vork neemt.
6. Samen ontspannen. Dit kunnen andere dingen zijn dan jullie normaal gesproken doen omdat jouw naaste minder energie heeft. Ga bijvoorbeeld elke dag samen wandelen of ga samen sporten of een spelletje doen. Zoek samen uit wat bij jullie allebei past.
7. Neem dingen niet te persoonlijk. De ander kan tijdelijk minder aandacht voor jou hebben en je steun niet lijken te waarderen. Hij/zij kan een kort lontje hebben en onredelijk op jou reageren. Neem dit niet te persoonlijk. De burn-out beïnvloedt jullie relatie. Ondanks dat het niet zo kan voelen, is jouw steun zeker van toegevoegde waarde.

Vraag aan de partner van iemand met een burn-out

Hoe blijf je zelf in balans? Natuurlijk wil je jouw partner zo goed mogelijk steunen, maar het is ook belangrijk dat je op jouw eigen welzijn blijft letten.

• Blijf je eigen dingen doen of zórg dat je eigen dingen te doen hebt. Anders word je mogelijk meegezogen in de stressklachten en de burn-out.
• Zorgen voor jouw eigen stukje moet in de meeste gevallen voorrang krijgen op het oprapen van de ballen die je partner laat vallen.
• Vraag daarom hulp bij ballen die opgeraapt moeten worden die jij en je partner daardoor niet (meer) kunnen oprapen.
• Bewaak je eigen grenzen en let erop dat je, als je klusjes overneemt van je dierbare, niet te veel doet.
• Vraag of anderen taken van jou overnemen.
• Neem zelf ook af en toe afstand, blijf je eigen dingen doen die jou energie geven.

Hulp voor jou als partner

Zorg ook dat jij ook iemand hebt bij wie je je verhaal kwijt kan. Praat als je daar behoefte aan hebt met een familielid of vriend of vriendin.

Heb je behoefte aan professionele ondersteuning? Vraag een stresscoach om een gesprek. Deze persoon begrijpt de situatie waarin je zit en kan met je meedenken in jouw proces. Dit is ook samen met je partner in te plannen. Regelmatig ontvang ik cliënten met hun partner. Een verhelderend gesprek met tips over omgaan met hoogbegaafdheid, stressklachten en life-events helpt.

Preventie van stressklachten

Vond je deze tips helpend? Heb je het idee dat je zelf stressklachten hebt? Voorkomen is beter dan genezen. Met de juiste accenten op de juiste momenten kan je in 1 gesprek al heel veel kennis opdoen om minder stress te ervaren.

Maak een kennismakingsafspraak voor bewezen burn-out begeleiding of een afspraak voor een eenmalige sparringssessie van anderhalf uur.