Welke therapie werkt en waarom?

welke therapie werkt hoogbegaafdheid

Mensen hebben er recht op te weten dat de werking van de therapie die ze krijgen wetenschappelijk is bewezen. Sinds september 2022 weten we wetenschappelijk onderbouwd welke therapie, en waarom het werkt.

Onderzoek naar welke therapie werkt

Er is niet slechts één route op weg naar een verandering, maar velen, en elk ondersteunt mensen anders in verschillende contexten. De Amerikaanse hoogleraar in de psychologie, Steven Hayes, deed wetenschappelijk onderzoek naar het effect van psychologische interventies en deelt zijn bevindingen. Wat blijkt? Eén enkele reeks vaardigheden bleek veel vaker effectiever dan al de anderen.

Psychologische flexibiliteit is de therapie die werkt

Uit onderzoek naar de effectiviteit van alles wat we weten over het waarom therapie werkt, blijkt dat psychologische flexibiliteit en mindfulness-vaardigheden verantwoordelijk zijn voor 45% van het succesvol tot stand komen van psychologische veranderingen.

Wanneer daar concepten als zelfcompassie en gedragsactivering aan werden toegevoegd, steeg het percentage tot bijna 55% van alle succesvolle psychologische veranderingen.

Wat is psychologische flexibiliteit?

Psychologische flexibiliteit vervang ik ook wel eens door het woord mentale veerkracht. Ten diepste bedoel ik met psychologische flexibiliteit dat je dat je flexibel om kunt gaan met situaties, gedachten en gevoelens, ook als ze moeilijk of pijnlijk zijn. En dat je tegelijkertijd betekenisvolle keuzes in je leven kunt maken. De ACT training waar ik mee werk is gebaseerd op deze elementen.

De drie pijlers van psychologische flexibiliteit

We kunnen nu met zekerheid zeggen dat psychologische flexibiliteit de meest bewezen vaardigheid is die van belang is voor je mentale gezondheid en emotioneel welzijn.

Of je nu last hebt van

  • angst,
  • depressie,
  • verslaving of
  • enige andere vorm van psychisch lijden;

psychologische flexibiliteit helpt je om effectiever met deze problemen om te gaan en je leven zinvol in te gaan vullen.

welke therapie werkt hoogbegaafdheid
SHVETS Pexels

Psychologische flexibiliteit is eigenlijk drie vaardigheden in één

Pijler 1: Bewustzijn

De eerste pijler van psychologische flexibiliteit is bewustzijn. Dit betekent opmerken wat er in het huidige moment gebeurt. Je bent een mens die in een context functioneert en relaties heeft. Dat alles mag meegenomen worden in volledige aandacht van het moment:

  • welke gedachten komen op?
  • Welke gevoelens?
  • En welke andere sensaties kun je in je lichaam opmerken? 

Dit betekent ook dat je deze dingen opmerkt vanuit een meer spiritueel deel van jou – je ziel en geweten. En je gaat het perspectief van hoe je naar jezelf kijkt en hoe jouw gedachten over jezelf jouw zelfbeeld bepalen opmerken.

Dit kan alleen met woorden en volledige aandacht worden ervaren. Dat gaat over het verschil tussen het praten over de smaak van een aardbei en het proeven van de vrucht. Het laatste is veel rijker dan het eerste.

In plaats van ‘verstrikt’ te raken in je eigen hoofd, gaat bewustzijn over in het hier en nu zijn. Het gaat over het deel van jou dat je in bewustzijn verbindt met je omgeving en anderen. Het brengt je dat je bewust verschillende aspecten van je ervaring kunt sturen, verbreden of focussen.

Geloof me: “dit in het hier en nu zijn is niet zweverig, onchristelijk of occult. Het is met beide benen op de grond zijn, maar wel heel bewust leven en zijn.” Wil je daar meer over weten? Wil je weten hoe ik deze wetenschap toepas? Neem dan contact op via onderstaande button.

Pijler 2: Openheid

De tweede pijler van psychologische flexibiliteit is openheid. Dit betekent dat je moeilijke gedachten en pijnlijke gevoelens toelaat – precies zoals ze zijn, zonder dat ze noodzakelijkerwijs op welke manier of vorm dan ook hoeven te veranderen voordat je verder kunt gaan in de richting van het leven dat je wilt leiden. 

Dit deel is contra-intuïtief en vaak moeilijk te begrijpen, omdat mensen juist de neiging hebben om therapie te zoeken om van hun negatieve gedachten en gevoelens af te komen. 

Helaas werkt ons brein niet op die manier. Over het algemeen geldt dat hoe harder je probeert om pijn te elimineren, hoe meer het je leven zal beheersen. 

In plaats daarvan gaat openheid over het stoppen met de interne strijd en gedachten en gevoelens laten zijn wat ze zijn. Het zijn alleen maar gedachten en gevoelens en je hoeft ze niet te controleren, sturen of te beheersen.

Door de oefeningen met psychologische flexibiliteit ontstaat een open houding die de gedachten en gevoelens naar een positievere richting leiden. 

Pijler 3: Gewaardeerde betrokkenheid

De derde en laatste pijler van psychologische flexibiliteit is gewaardeerde betrokkenheid. Dit betekent weten wat voor jou belangrijk is en stappen in deze richting zetten. 

Het houdt in dat je in contact bent met de doelen die je wilt bereiken en de waarden waardoor jij je wilt laten leiden.
Die persoonlijke waarden kun jij alleen zelf kiezen. Iemand anders kan deze niet voor jou invullen.

Je hebt daar vaak wel iemand met een psychologische flexibiliteit voor nodig die je diepgaande vragen stelt en op jou afgestemde oefeningen om je waarden en kwaliteiten te ontdekken. Je persoonlijke waarden kies je niet door te blijven doen wat je altijd al deed.

Als je eenmaal duidelijkheid hebt over wat belangrijk in jouw leven is, kun je vanuit overtuiging actie ondernemen. Je kunt dan duurzame gewoonten in je leven in gaan bouwen zodat je een zinvol leven leeft, dat van betekenis is voor jezelf, de mensen om je heen en de samenleving.

Psychologische flexibiliteit is de allerbelangrijkste vaardigheid voor je geestelijke gezondheid en emotioneel welzijn. 

Steven Hayes

Waarom werkt therapie?

We weten nu een groot deel van het antwoord op de vraag “waarom werkt therapie?” Heel vaak werkt het omdat het zorgt voor meer bewustzijn, openheid en op waarden gebaseerde betrokkenheid in het leven.

Als je gefrustreerd bent op je werk, kun je je frustratie opmerken, deze laten zijn en toch stappen ondernemen om je opdracht te voltooien. Hulpverleners die gespecialiseerd zijn in hoogbegaafdheid kunnen je aan het denken zetten en hun kennis met je delen om jou verder te helpen.

Als je ruzie hebt met je partner, kun je de pijn erkennen, deze omarmen als een leermoment en plannen maken om samen sterker de toekomst in te gaan. 

Psychologische flexibiliteit stelt je in staat om te stoppen met vechten tegen jezelf en helpt je, jouw leven in een zinvolle richting te sturen.

Ook voor jou werkt therapie

Het is voor jou beschikbaar. En net als bij elke andere vaardigheid, hoe meer je hem oefent, hoe beter je erin wordt.

De geschiedenis van de wetenschap en de ontwikkeling van de menselijke geest laat zien dat, wanneer wij een duidelijk doel hebben, we kunnen leren hoe we dat kunnen bereiken. Psychologische flexibiliteit en mindfulness zijn niet de enige processen die van belang zijn bij het creëren van geestelijke gezondheid, maar het zijn wel de meest significante.

Therapeutische alliantie

De therapeutische alliantie staat voor de professionele relatie die er tussen cliënt en hulpverlener is. De therapeutische alliantie is een manier om mensen te helpen leren, om meer open, bewust en actief betrokken bij het leven te zijn en hen vaardigheden te leren om positieve resultaten te creëren.

Ben jij al klaar voor verandering? Ben je klaar met de problemen op je werk? Heb jij een doel met je leven? Het hebben van een doel zorgt voor een zinvol leven waarin je van waarde bent voor jezelf, je relaties en de samenleving. 

Dus wil je effectieve verandering in gang zetten en heb je niet genoeg aan steun van vrienden, familie of je huidige therapeut? Respecteer jezelf en neem contact via onderstaande button.

Met dank aan Steven Hayes voor de inspiratie en het delen van je kennis in de bron: Hayes, S. C., Ciarrochi, J., Hofmann, S. G., Chin, F., & Sahdra, B. (2022). Evolving an idionomic approach to processes of change: Towards a unified personalized science of human improvement. In Behaviour Research and Therapy (Vol. 156). Elsevier Ltd. https://doi.org/10.1016/j.brat.2022.104155

Wil je hoogbegaafdheid als verrijking zien? Investeer in coaching. Hoe? 

error: Helaas, je kunt deze tekst niet kopiëren

Wacht even! Ik heb nog wat voor je

Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid Larinda Bok

Als je je wilt verdiepen in de zelfbeeld- en persoonlijkheidsontwikkeling van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid, zelf betekenis wilt geven aan je leven of als je hulpverlener bent en je cliënten meer wilt leren over hoogbegaafdheid, dan is dit boek een waardevol instrument.